Dicle Nehri’nin Diyarbakır bölümünde bazı kesimlerde balık ölümleri gözlemleniyor. Buna ek olarak su canlılarının yanı sıra pek çok kuş türünün de nehir havzasına ev sahipliği yaptığı biliniyor. Artan sıcaklık dalgaları, kuraklık ve insan etkileri, nehir ekosisteminde dönemsel bozulmalara yol açıyor ve bu durum balık ölümlerini tetikleyebiliyor.
Dr. Öğretim Üyesi Tarık Çiçek (Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü) şu anda nehrin 40’tan fazla balık türüne ev sahipliği yaptığını ifade ediyor. Ayrıca sürüngenler, kurbağa çeşitleri ve çeşitli kuş türlerinin de nehir civarında görüldüğünü belirtiyor. Çiçek, yağışların azalması ve artan hava sıcaklıklarının nehirdeki ekosistemi farklı bölgelerde etkilediğini vurguluyor. Özellikle bazı bölgelerde toplu balık ölümlerinin görüldüğünü söyleyen Çiçek, Hevsel Bahçeleri tarafı ile aşağı yöndeki Bismil bölgesinde bu tür vakaların daha çok arttığını belirtiyor. Nedeni olarak nehrin durağanleşmesini, akıntının yavaşlamasını ve düşük debiyi işaret ediyor. Ayrıca kirliliğin artması ve yağışların azalmasıyla birlikte nehir yapısının bozulmasının bu olumsuz sonuçları doğurduğunu ifade ediyor.
Çiçek, nehrin doğu ve batı yakalarındaki yerleşim alanlarının son yıllarda önemli ölçüde çoğaldığını kaydediyor. Tarımsal arazi varlığının artmasıyla nehirden su çekimi ve tarımda kullanılan ilaçlar ile gübrelerin yağışlar ve akıntı sistemiyle birlikte nehre karıştığını belirtiyor. Bu durum kirliliğin artmasına yol açabilir. Ayrıca nehrin doğu tarafında imara açılan yeni yerleşim alanları ile üniversite çevresindeki kanalizasyon ve atık suların nehre katılımının nasıl gerçekleştiğinin incelenmesi gerektiğini vurguluyor.
“20-30 yıl önce gördüğümüz bazı balık türlerini artık göremiyoruz” ifadesini paylaşan Çiçek, balık ölümlerinin çoğunlukla nisan, mayıs ve ekim aylarında görüldüğünü aktarıyor. Havanın soğumasıyla balık ölümlerinin azalabileceğini öne süren Çiçek, geçmişte çeşitliliğin daha fazla olduğunu ve bugün bazı türlerin nehirden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirtiyor. Gerekçe olarak kirlenme ve temiz sulara olan ihtiyaç gösteriliyor; uzun vadede nehrin aşırı kirlenmesi bazı türlerin azalmasına veya yok olmasına neden olabilir.
Çiçek, çözümün bireylerin davranışlarının değiştirilmesiyle mümkün olacağını söylüyor: su tasarrufu yapmak, nehir kirliliğini azaltmak ve koruma çabalarını güçlendirmek gerekiyor. Buranın yüksek biyolojik çeşitliliğe sahip bir ekosistem olduğuna dikkat çeken bilim insanı, bu alanın korunmasının hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Kaynak: İHA
Yorumlar kapalı.